(Basile Morin - Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0)
Goed fatsoen. Gezond verstand. Normen en waarden. Goede manieren. Het zijn basis elementen die een beschaving nodig heeft, door alle lagen van de bevolking heen. Het toont niet alleen een goede opvoeding en goede manieren, maar vertelt ook wat over het milieu (je omgeving en familie), waar je vandaan komt. Jong of oud, arm of rijk, arbeider of leider, niemand kan zonder een basis van deze vormen van beschaving. Niemand.
Deze sociale omgangsvormen staan de laatste 4 decennia echter onder spanning; hoogspanning. Nadat de stropdas verdween in het hogere management, en elkaar tutoyeren ("jij/jou" in plaats van "U") en kapitalisme de boventoon ging voeren in de wereld, werden de eerste haarscheuren al zichtbaar in het dunne laagje vernis wat 'de Beschaving' heet.
Nepotisme (vrienden voortrekken), de grotere afscheiding (met bijbehorend gedrag) tussen kantoorpersoneel en arbeiders op de werkvloer, de afbraak van de sociale vangnetten op het gebied van zorg, onderwijs, inkomen en betaalbare huurwoningen, het vrijgeven van handelsprijsplafonds, de onontkoombare 'verdienmodellen' van handige jongens, en ga zo maar door, dit alles droeg bij aan de verdere ontwrichting en opbreken van de maatschappij.
Waar 40 jaar geleden voetbal hooligans de met enige regelmaat de media haalden met hun onnodig geweld, is tegenwoordig haast niemand meer veilig; thuis, op straat, op het werk, enzovoorts. Een diep triest verschijnsel. Met grote regelmaat lezen we over berovingen, explosies, en zelfs executies, en lang niet altijd in het criminele circuit. De 'gewone man' is niet alleen lijdend voorwerp, maar ook leidend onderwerp. Wapens zijn relatief eenvoudig te verkrijgen, drugs worden georganiseerd uit havens gehaald, en bij het minste of geringste zijn er geweldplegingen met steek- en schietpartijen, zelfs op onze scholen.
Het morele verval is als een groot gezwel in de samenleving aan het verspreiden, en het einde ervan lijkt nog niet in zicht. De ene generatie geeft de andere generatie de schuld, en een kleine groep geeft de buitenlanders overal de schuld van. Waar zijn we mee bezig? Als we deze lijn doortrekken naar de toekomst, dan rest ons alleen nog een wereldwijde politiestaat geleid door fascisme. Want die kant gaat het heel hard op. En wie veroorzaakt dat dan? En hoe kunnen we deze gevaarlijke trend stoppen?
(Rob Croes / Anefo - Creative Commons Zero, Public Domain Dedication)
Laten we eens helemaal boven aan de top kijken, te beginnen in Nederland. Dé top is hier de overheid, in de vorm van het zittende kabinet. Waar er 50 tot 40 jaar geleden nog échte politici in de Tweede Kamer zaten, in de vorm van geleerden die hun hele leven hadden gestudeerd en gelezen en geleid. Dit waren personen van aanzien, wat respect verdiende. Als deze leiders spraken, dan werd er aandachtig geluisterd, want elk woord was zorgvuldig afgewogen en overdacht. En dit diende dan als voorbeeld voor de rest van Nederland.
In die tijd kon en mocht er weinig, maar er kwamen initiatieven. De seksuele revolutie, de Dolle Mina's, de zendschepen voor de kust, de radiopiraten. Er kwam steeds meer op gang vanuit de wens van de bevolking zélf, en dat was goed. "De overheid zorgt" was het motto en men begon te luisteren en te reageren met nieuwe wetgeving en nieuwe toestemmingen. Stukje bij beetje werd Nederland vrijer en gelukkiger. In de jaren '80 en '90 kon en mocht er nóg meer en zo waren we met 15 miljoen mensen best tevreden over alles in ons landje.
Maar die generatie politici verouderde en verdween uit de politiek. De nieuwe lichting kwam uit de 'yuppen' lichting: snelle jongens met een hogere opleiding uit de "zesjes-cultuur". Zij beloofden ons gouden bergen en gouden tijden, maar ondertussen werd in de politiek de financiële broekriem aangehaald ten faveur van die snelle jongens met hun netwerken in het bedrijfsleven gelinkt.
Méér voordelen en subsidies voor ondernemers en met name multinationals, en hogere belastingen voor de bevolking. "De burger betaalt" werd het nieuwe motto, en ondertussen werden de eerste sociale vangnetten afgebroken zoals uitkeringen en toeslagen. Wie onderaan de sociale ladder stond zou deze nooit meer hoger kunnen bestijgen, bleek al snel. Gezinnen ondervonden druk, en dit was nog maar het begin...
Na de 00's werden de kabinetten alleen maar politiek 'Rechts' en zelfs 'extreem-rechts' uitgevoerd. Sinds 2002 heeft er geen links partij meer deelgenomen aan de zittende kabinetten en sinds 2002 heeft ook geen énkel kabinet de politieke rit van 4 jaar volledig uitgezeten. Rechts en extreem-rechts is geen stabiele factor voor ons land als het om regeren gaat.
Inmiddels is er alweer een nieuwe lichting politici in Den Haag. Niet langer persé hoger opgeleid of gestudeerd hebbende, laat staan politieke basiskennis of vaardigheden waarvoor men wordt gekozen. Nee, waar de oude traditionele partijen langzaam maar zeker zijn weggekwijnd, daar schieten nieuwe politieke partijen als paddenstoelen uit de grond, met sterk wisselend succes. Soms ontstaan uit onvrede, soms ontstaan uit idealisme, maar ook ontstaan uit irreëel gedachtengoed. Een eigen realiteit volgend, gebaseerd op eigen logica, gevoed door een ongefundeerde woede. Dit zijn enkele van onze politici en zittend kabinetsleden vandaag de dag (30 oktober 2024).
We zien dagelijks in de media politici die hun frustraties en eigen visie ventileren de wijde wereld in. Waar vroeger politici die het met elkaar oneens waren, elkaar op partijbeleid aanspraken, zien we nu dat er onbehoorlijk op de persoon zélf wordt gespeeld, soms zelfs met privé informatie aan toe. Dit is niet alleen ongewenst en ongepast gedrag van politici, het is ronduit walgelijk en laag bij de grond. Deze lieden moeten dan het land leiden met hun beleid en daar moet de bevolking een voorbeeld aan nemen. Dáár gaat het mis. In de top.
De dagelijkse stress die de burger op dit moment ondervindt op het gebied van huisvesting, een vaste baan, een uitkering bij arbeidsloosheid of arbeidsongeschiktheid, rekeningen van huur, zorgpolis, energie en voedselkosten, passen niet bij een modern Westers land als Nederland. Toch kijkt niemand nog raar op van het fenomeen Voedselbanken in Nederland. De excessen tussen rijk en arm zijn té groot geworden en de welvaart en het bestaansrecht van het individu is nog nooit zó onzeker geweest. Een grove schande!
En laten we dan eens kijken naar Amerika op dit moment. De polarisatie is daar zó groot geworden, dat politici als supersterren moeten worden onthaald op hun eigen bijeenkomsten, compleet met beroemdheden, om vervolgens zó laag af te glijden in gedachtengoed en opmerkingen, dat het fascisme overduidelijk zichtbaar is geworden. Een presidentskandidaat die zich heeft omringd met een club extreme Christenen, extreme miljardairs, en extreme laaggeletterde kiezers. Iemand die vindt dat Hitler ook goede ideëen had, iemand die enkele jaren geleden het Capitool (Amerikaanse regeringsgebouw) liet bestormen en zelfs aanmoedigde, iemand die massadeportatie voor 11 miljoen buitenlanders op gang wil brengen, iemand die scholing niet langer een taak van de overheid vindt, iemand die niet langer gelijke rechten voor iedereen (ook niet op de werkvloer) wil hebben, en ga zo maar verder.
Deze man op leeftijd is niet alleen fascistisch en leeft op leugens, maar propageert een nieuw Rijk voor eigen volk met ongekende nieuwe welvaart. Hebben we zoiets 90 jaar geleden al niet eerder gehoord vanuit Duitsland?!?? Bovendien wil deze man alle militaire steun aan Oekraïne stopzetten en een gesprek voeren met president Poetin. Dat is niet alleen zéér gevaarlijk, maar kan het begin inluiden van mogelijk twee verschrikkelijke dingen:
- een nieuwe Amerikaanse Burger Oorlog, waarbij het land verscheurt zal gaan worden.
- een Derde Wereldoorlog, waarbij de machtsverhoudingen wereldwijd zullen veranderen.
Beide opties zijn niet wenselijk. Niet voor Nederland, en niet voor de wereld. Toch kan het volgende week zomaar realiteit worden. In het eerste geval zal ook Nederland rekening moeten houden met flinke prijsverhogingen voor allerlei producten en diensten, plus een mogelijk inreisverbod naar dat land. In het tweede geval zal de wereldwijde escalatie in oorlog ook Nederland gaan treffen, en wellicht gaat er weer dienstplicht gelden voor iedereen tussen de 18 en 65 jaar. Dat zoú kunnen.
Intolerantie, eigendunk, nepotisme, en irrealiteit. Worden dit de nieuwe '4 Horsemen of the Apocalypse'? De korte lontjes van iedereen, het ongeduld, de "ik"-mentaliteit, het voortrekken van vrienden binnen functies en posities, en het leven in een eigen wereldje, een eigen realiteit hebben gecreëerd, dit zijn de huidige gevaren al in de samenleving, die het moreel verval doen toenemen.
Als we niet oppassen, dan moeten we die 4 al zeer snel inruilen voor de wérkelijke '4 Horsemen of the Apocalypse': verovering, oorlog, hongersnood, en dood. Want die realiteit begint snel werkelijkheid te worden voor ons allemaal, als we niet gewoon weer allemaal volharden in goed fatsoen, gezond verstand, normen en waarden en goede manieren.
Want vrede is niet vanzelfsprekend. Vrede moet je bewaken. En dat kan met goede manieren.
