Lekker, Water

^{(Roger McLassus - Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0)}

Water. Nu nog heel gewoon, maar het wordt schaarser, en snel ook. Gezond drinkwater is binnen nu en 6 jaar geen 100% garantie meer uit de kraan. Dat heeft allerlei oorzaken, zoals klimaatverandering, grondwaterstand, extreme droogte en verdamping, afname van bereikbaar drinkwater, groei van de wereldbevolking, groei van de industrie, groei van de veestapel, vervuiling, en ga zo maar verder.

De garantie van schoon drinkwater in elk huishouden uit de kraan staat sterk onder druk en is dus binnen afzienbare tijd niet langer te garanderen. Voorlopig kunnen we het probleem in Nederland ondervangen met verstandiger omgaan met water. Zuiniger douchen met een bespaarkop, korter douchen, regentonnen in de tuin, zijn slechts druppels op een gloeiende plaat. 

We moéten tenminste 20% aan waterverbruik pér Nederlander verminderen, willen we niet binnen 6 jaar waterschaarste en zelfs watergebrek hebben. Water zal niet meer de hele dag beschikbaar zijn, en tijdens warme zomers in prijs stijgen; dat zijn harde feiten. Hoe we thuis zélf dit probleem kunnen bestrijden, is stof voor een volgend onderwerp. Het goede nieuws is dat dit kan.

Maar de titel van dit artikel begint met het woord "Lekker",  en daar gaan we het ditmaal over hebben. Lekker drinkwater. Want naast de beschikbaarheid van drinkwater staat ook de kwaliteit er van onder druk. Je hoort de wildste verhalen en die moeten dan ook maar eens voorgoed ontkracht worden. Geen 'fake news' maar 'fact news'. En hoe constateer je de feiten? Door ze zélf te onderzoeken.

Kraanwater in het buitenland is niet altijd voor consumptie (drinken) geschikt. Soms moet je het eerst koken, soms kun je het alleen gebruiken om je handen te wassen. Diarree en cholera kunnen zomaar de kop opsteken. Want dat kun je krijgen van vervuild drinkwater. Daarnaast is drinkwater in het buitenland niet altijd schoon vanwege de oude leidingen, of de gebruikte middelen om het te reinigen.

Een flesje water uit de supermarkt dan maar? Ook hier zitten stoffen in die er niet in thuishoren; met mogelijk gevaar voor mensen in verwachting of een zwakke gezondheid. Bovendien: een flesje drinkwater uit de supermarkt is tot wel 2.000 x zo duur als dezelfde hoeveelheid kraanwater. En: een waterbottelbedrijf maakt geen water, maar plastic flessen.

Voor dit eigen onderzoek keken we eerst eens naar watertesters op de markt voor consumentengebruik. Welke zijn goed, betrouwbaar, en vooral ook uitgebreid? Eigenlijk testen de meeste watertesters op slechts 2, 3, of 4 stoffen. Dat is best weinig! Zo kwamen we bij een teststrip uit, die al na 30 seconden direct resultaten geeft op maar liefst 16 stoffen in het water. Dat is ruim voldoende om zelf mee aan de slag te gaan. 

Disclaimer: het gaat hier uitsluitend om een consumententest voor privé gebruik; dit is geen professionele test in een gecertificeerd laboratorium.

Waar hebben we niet op kunnen testen in dit verhaal? Op bacteriën (die doodt je als je water kookt vooraf), op microplastics (te zien met een kindermicroscoop van 2 tientjes), drugs- en medicijnresten, en op PFAS (o.a. die anti-aanbak laag in je pannen, de 'forever chemicals'). Maar voor de rest hebben we deze ochtend al 5 soorten water getest met de strips en we willen graag die resultaten delen.

Waar de overheidsnormen voor álle mogelijke stoffen in drinkwater staan vermeld, kun je hier vinden. Als je op de stoffen in de watertest klikt, kom je uit bij wat dit doet in je lichaam.

We hebben getest Cristaline bronwater, Evian bronwater, Jumbo bronwater, kraanwater en water uit de regenton. Dit is het water wat we op het moment van testen in huis hadden en daarom willekeurig gekozen, niet persé, en later aangevuld met andere typen water.

1. Cristaline	2. Evian	3. Spa 0% framboos-appel
4. Jumbo	5. kraanwater	6. regenton (Jeuwre - Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0)
7. droogtrommel (Dibko - Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0)	8. luchtontvochtiger (Solomon203 - Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0)	9. Aguas de Cabras
10. Sea Water! unsalted

WATERTEST	waarde	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
fluoride	0-1 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
kwik	0-1 μg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
koper	0-2 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
lood	0-5 μg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
chroom	0-25 μg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
ijzer	0-0.2 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
nitriet	0-0.1 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	0.1	0	0
nitraat	0-50 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	5	0	0
bromaat	0-1 μg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
chloriet	0-25 mg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
chloor	0-150 mg/l	0.5	0.5	0.25	0.75	0.25	0.75	0.2	0.25	0.25	0
hardheid	0-425mg/l	250	175	100	100	100	175	175	300	175	50
carbonaat	0-300 mg/l	200	20	0	120	40	0	0	0	0	0
cyaanuurzuur	0-50 μg/l	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
pH	gem. 8 DH	8.4	7.4	6.5	7.8	7.2	6	6	6.5	7.4	7.2
alkaliniteit	0-240mg/l	150	100	0	120	80	0	0	0	100	20

Wát nou als bepaalde stoffen aanwezig zijn in je drinkwater? Laten we de controlelijst even kort doornemen:

• fluoride - schade aan botten, zenuwen en schildklier. In grote dosis 5 gram per liter is het zelfs dodelijk.
• kwik - opstapelen in de hersenen, aantasting centraal zenuwstelsel, vermoeidheid, maag- en darmklachten, aantasting nieren.
• koper - bij extreme dosis irritatie maag- en slijmvlies, met misselijkheid, braken en diarree tot gevolg.
• lood - bij kinderen: aantasting zenuwstelsel en lager IQ. Bij volwassenen: nierziekte en hogere bloeddruk.
• chroom - chroom-3 is een natuurlijk mineraal en niet schadelijk. Chroom-6 kan kanker veroorzaken.
• ijzer - bij zeer hoge concentraties kan dit leiden tot maag- en darmstoornissen, misselijkheid en diarree.
• nitriet - bij zeer hoge waardes kan dit zuurstofgebrek en verstikkingsverschijnselen veroorzaken.
• nitraat - dit kan zich omzetten naar nitriet, maar het kan als nitraat ook de bloedziekte methemoglobinemie veroorzaken.
• bromaat - nierschade, leverschade, en aantasting centraal zenuwstelsel. Ook een verhoogd risico voor het krijgen van kanker.
• chloriet - dit kan de bloedziekte methemoglobinemie veroorzaken. Er wordt onderzoek gedaan naar de effecten op de vruchtbaarheid bij mensen.
• chloor - een lage dosis is niet schadelijk, maar boven de meetnorm kan dit leiden tot irritatie aan ogen, luchtwegen en huid. Verhoogd risico voor ademhalingsproblemen.
• carbonaat - een natuurlijk bestanddeel van drinkwater, verder niet schadelijk, maar er is wel een gestelde drempelwaarde voor de waterkwaliteit.
• cyaanuurzuur - veroorzaakt infecties, oog- en oorontstekingen, nierschade, blaas- en nierstenen. Bij meer dan 70 mg/l is dit giftig.

De overige meetwaarden zijn:

• hardheid - geeft de concentratie van kalk- en magnesiumdeeltjes in het leidingwater weer.
• pH - In neutraal water is de pH-waarde 7. Is deze waarde kleiner dan 7, dan noemen we het water zuur, is de pH-waarde groter dan 7 dan is het water basisch of ook wel alkalisch (niet zuur). De zuurgraad van drinkwater moet tussen de 7 en 9,5 liggen maar nog beter is tussen de 7,8 en de 8,3.
• alkaliniteit - alkaliteit is een maatstaf voor de capaciteit van water om zuren te neutraliseren.

Wat direct opvalt, is dat sommige waarden in flesjes bronwater hoger - maar binnen alle normen - liggen. Het Nederlandse kraanwater komt er ten opzichte van de 3 flesjes merk bronwater béter uit, en dat was ook te verwachten. Nederlands kraanwater is van de allerbeste kwaliteit in de wereld, en dus tot wel 2.000 x goedkoper dan flesjes bronwater. Een duurzame metalen drinkfles voor hergebruik vullen met kraanwater is het beste voor je portemonnee én voor je lichaam. 

Wat ons verbaasde op een positieve manier was de kwaliteit van het regenton water. Dit is water in zijn meest zuivere vorm, al moet je dit natuurlijk wél nog even filteren en koken voor eigen gebruik als je dit wilt drinken, maar veruit het schoonste water. Tenslotte nog over kannen met plastic waterfilters en actieve kool: het concept is goed, maar in de praktijk verontreinigt dit het kraanwater méér met chemische stoffen en microplastics dan dat je het niét zou filteren. Bovendien filter je ook de meeste mineralen uit het water, die je lichaam hard nodig heeft. Het is maar een weetje.

Binnenkort gaan we verder met testen van bijvoorbeeld het waterafvoer reservoir van de wasdroger, de opvangbak van de luchtontvochtiger en we proberen om een sample te nemen uit de uitlaat van een waterstofauto. Ook de microscoop voor bacteriën wordt aangeschaft voor de volgende testronde. Wij doen het omdat het ons interesseert, verder hebben we hier geen bedoelingen mee.

Bovendien: "lekker water" is natuurlijk een geheel eigen smaak. Maar hou je lichaam wél gezond met goéd drinkwater. Nu, en in de toekomst.