Dinsdag 14 mei 1940, Rotterdam. Hitler besluit om met parachutisten de linies in het Westen van Nederland open te breken zodat er meer Duitse troepen aangevoerd kunnen worden en er strategische voordelen te behalen zijn. Vier dagen nadat Nederland niet langer neutraal kan zijn en de oorlog officieel is begonnen hier, wordt het Rotterdamse verzet flink gebroken als de Duitsers van 13:27 tot en met 13:40 uur een bombardement op de stad uitvoeren met maar liefst 97.000 kilo aan bommen.
Zo'n 900 Rotterdammers komen hierbij direct om het leven, en nog eens 80.000 mensen zijn dakloos. Één dag later capituleert Nederland en krijgen de Duitsers het voor het zeggen. Fietsen worden gestolen en kleding wordt ingevorderd en even later worden ook de voedseltransporten naar de stad verboden. Een hongerwinter van 1944 op 1945 is het gevolg, met nog eens zo'n 20.000 doden.
Op 10 en 11 november 1944 houden de bezetters de grootste razzia van Nederland en zijn maar liefst 52.000 van de 70.000 mannen tussen 17 en 40 jaar weggevoerd om als gevangene in Duitsland aan het werk te worden gezet. De rest weet onder te duiken. Als in mei 1945 de vrede wordt uitgeroepen, kan Rotterdam de balans van 5 jaar gaan oorlog opmaken.
De stad moet worden herbouwd, de economie hersteld en de bevolking moet behouden blijven voor welvaartsgroei. Als onderdeel van het E.R.P. (European Recovery Plan) komt het Amerikaanse Marshall Plan, vernoemd naar de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George C. Marshall, langzaam maar dankbaar tot realisatie. Voor de stad Rotterdam betekent dit een snelle en moderne herbouw van het stadshart, groei van de buitenwijken, het ontwikkelen en uitbouwen van een wereldhaven en de bouw van diverse zware industrie rondom het havengebied.
Vliegveld Waalhaven maakt plaats voor vliegveld Zestienhoven. Buitenlandse bedrijven beginnen zich te vestigen, de petrochemische industrie, scheepsbouw en een ware hausse aan nieuwe inwoners uit de Noordelijke provincies komt op gang. Rotterdam leeft, herbouwt én groeit. In januari 1948 geeft Koningin Wilhelmina de stad tijdens de wederopbouw de wapenspreuk 'Sterker Door Strijd'. En sinds die tijd herdenkt de stad Rotterdam op 14 mei, de dag van het bombardement, alle omgekomen slachtoffers.
Rotterdammer ben je niet zómaar. Je hebt naast een oprechte trots en een link met het verleden ook een plicht om naast herdenken te blijven bouwen en de vrede te bewaken. Júist nu er na 77 jaar vrede weer opnieuw oorlog is in Europa. Een oorlog om alle verkeerde redenen. Bovendien: oorlog heeft geen plaats meer in de 21e eeuw. Het is ouderwets denken van een oude wereldmacht. Rotterdam vangt daarom extra veel vluchtelingen op uit Oekraïne; we wéten als geen ander wat bombardementen met een mens doen en welke wonden -zichtbaar en onzichtbaar- dit na laat.
Zodra dié oorlog wordt beïndigd, zal er moeten worden herbouwd. En ook daarin is Rotterdam een ware kampioen. Rotterdam anno 2022 is een echte metropool; een wereldstad met een wereldhaven. Die is er gekomen na de Tweede Wereldoorlog door harde werkers. En daarvan plukken we nog steeds de vruchten. De haven van Rotterdam is de 'Gateway To Europe'. Élk bankstel, élke led-lamp, élk pak ontbijtgranen komt door die haven en gaat verder door heel Europa. Diezelfde granen die nu Oekraïne niet kunnen verlaten voor verdere verwerking voor de wereld.
Maar die Rotterdamse logistiek, het kunnen en willen bouwen, het groot kunnen denken én handelen (want een Rotterdammer doét), en ondertussen letterlijk en figuurlijk bruggen bouwt met andere landen en culturen, dát is iets waar elke Rotterdammer trots op moet zijn. Oprecht trots. Handen uit de mouwen. En ondertussen de vrede bewaken, wáár ook ter wereld en op wélke manier dan ook. Als Rotterdam is herboren na de oorlog, dan kan Oekraïne het straks ook. En wij gaan ze daar bij helpen. Hoe dan ook.
Blijft nog over het motto van de houten borden, die in de Tweede Wereldoorlog her en der in de stad hingen. Ook tijdens de razzia, ook tijdens de hongerwinter, en ook tijdens en na de bevrijding. Rotterdam is sterker door strijd, maar ook:
